Staalsoorten

Ongelegeerd staal

Ongelegeerd staal bestaat uit staal met een ijzer-koolstof samenstelling. Koolstof wordt niet gezien als een legeringselement.

Dit staal bestaat voor 0.05 tot 2% uit koolstof en ijzer. Daarnaast bestaat het voor een deel uit ijzer begeleidende natuurlijke elementen zoals zwavel, mangaan en fosfor. Deze kunnen echter tijdens het smeltproces worden aangepast, bijvoorbeeld door kalk aan het proces toe te voegen. Ongelegeerd staal bevat maximaal 1,5 % aan legeringselementen. Daarboven wordt het laag of hoog gelegeerd staal genoemd.

Bij bepaalde temperaturen vormen bepaalde elementen slak welke verwijderd kan worden. Afhankelijk van de samenstelling en concentratie van de legeringselementen in staal, kunnen de eigenschappen zoals hardheid en treksterkte worden verhoogd of verlaagd.

Ongelegeerde staalsoorten worden vaak gebruikt in de machinebouw, weg- en waterbouw, bouwconstructies, staalbouw etc.

Gelegeerd staal

Gelegeerd staal is onder verdeeld in niet, laag- en hooggelegeerd staal.

• Staal met 0 - 1,5% legeringselementen wordt niet gelegeerd of ongelegeerd staal genoemd
• Staal met 1,5 - 5% legeringselementen wordt laag gelegeerd staal genoemd
• Staal met > 5% legeringselementen wordt hoog gelegeerd staal genoemd.

Koolstof wordt niet gezien als een legeringselement ondanks dat het in staal voor grote wijzigingen kan zorgen van de mechanische eigenschappen.

Laaggelegeerd staal

Laag gelegeerde staalsoorten worden herkend door het analyseren van hun chemische bestandsdelen (elementen).

Dit zijn de elementen die ze bevatten en de concentratie ervan. In de standaard notatie wordt alleen gewerkt met gehele nummers. Dit betekent dat elementen met een concentratie op basis van gewicht van minder dan 1% moeten worden vermenigvuldigd bij een bepaalde factor.

Laag gelegeerd staal begint met het percentage koolstof, vermenigvuldigd met 100. De notatie van hoog gelegeerd staan begint met een "X" om het onderscheid weer te geven.

Voorbeeld:

Een staalsoort bestaat uit ijzer met 0,15% koolstof en gelegeerd met 1,0% chroom en 0,4% molybdeen.

Puur gebaseerd op de elementen zou de aanduiding 0,15 CrMo 1-0,4 zijn. Dit is echter niet toegestaan.

Vermenigvuldiging met de bovenstaande factoren wordt de correcte naam 15 CrMo 4-4.

Hooggelegeerd staal

In principe hebben heeft de notatie van hoog gelegeerde staalsoorten dezelfde structuur als die van laag gelegeerde staalvarianten. Omdat de concentratie van een individueel element meer dan 5% bedraagt, hoeft deze niet vermenigvuldigd te worden met een bepaalde factor. De enige uitzondering hierop is koolstof, welke nog altijd vermenigvuldigd dient te worden met factor 100.

De letter X wordt aan het begin van de notatie gebruikt om hooggelegeerd staal te onderscheiden van laag gelegeerde staalsoorten.

Voorbeeld:

De correcte naam van een staalsoort bestaande uit 0,10% koolstof, 18% chroom en 8% nikkel (RVS 304) is X10 CrNi 18-8.